ABD askerlerinin ölümüne yol açan insansız hava aracı saldırısıyla bağlantılı olarak İtalya'da gözaltında bulunan İranlı iş adamı Muhammed Abedini serbest bırakıldı. İtalya Adalet Bakanlığı'nın temyiz başvurusunun ardından mahkeme, Abedini'nin ABD'ye iadesinin mümkün olmadığına karar verdi. Bu karar, İtalya ve İran arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemin başlangıcı olarak yorumlanıyor. Abedini'nin serbest bırakılması, aynı zamanda geçen hafta serbest bırakılan İtalyan gazeteci Cecilia Sala olayıyla ilişkilendirilerek, iki ülke arasında bir takas olup olmadığı tartışmalarına yol açtı.

ABD'nin Suçlamaları ve Abedini'nin Tutuklanması

ABD Adalet Bakanlığı, Abedini'yi Ocak 2024'te Ürdün'deki bir ABD karakoluna düzenlenen ve üç ABD askerinin ölümüne, 30'dan fazla askerin yaralanmasına neden olan insansız hava aracı saldırısına karışmakla suçlamıştı. Saldırı, İsrail'in Gazze'de Hamas'a karşı başlattığı savaştan bu yana Orta Doğu'da ABD askerlerinin ilk kez öldürüldüğü olaydı. Abedini, 16 Aralık'ta Milano'da gözaltına alınmış ve insansız hava aracı saldırısıyla bağlantılı olarak suçlanmıştı. ABD ayrıca Abedini ve Mehdi Muhammad Sadeki'yi insansız hava aracı teknolojisini ABD'den İran'a ihraç etmek için komplo kurmakla da suçlamıştı. Abedini'nin avukatı, müvekkilinin serbest bırakılmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi ve ABD'ye iade edilmesinin hiçbir zaman mümkün olmayacağını savundu. İran Dışişleri Bakanlığı da Abedini'nin serbest bırakıldığını ve evine döndüğünü doğruladı.

İtalya'nın Kararı ve Hukuki Süreç

İtalya Adalet Bakanı Carlo Nordio, Abedini'nin tutukluluğunun iptali için temyiz mahkemesine başvurdu. Nordio, "sadece her iki ülkenin yasalarına göre cezalandırılabilecek suçların iadeye konu olabileceği" gerekçesiyle Abedini'nin ABD'ye iade edilemeyeceğini belirtti. Mahkeme, İtalya ceza sisteminde Abedini'ye yöneltilen suçun karşılığının bulunmadığına karar verdi. İranlı haber ajansları ise olayı "yanlış anlama" olarak nitelendirerek, birçok İran bakanlığının müdahalesiyle çözümlendiğini iddia etti. Abedini'nin serbest bırakılmasıyla ilgili olarak İtalya Adalet Bakanlığı, Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası'nı ihlal etmek için suç ortaklığının İtalya ceza sisteminde karşılığı olmadığını açıkladı. Bu gelişmeler, uluslararası hukuk ve suçluların iadesi konusunda önemli tartışmaları beraberinde getirecek gibi görünüyor.

Sala Olayıyla İlişkisi ve Siyasi Boyut

Abedini'nin tutuklanması, İtalyan gazeteci Cecilia Sala'nın Tahran'da gözaltına alınmasından üç gün önce gerçekleşti. Sala'nın geçen hafta serbest bırakılması, Abedini'nin serbest bırakılmasıyla bağlantılı olarak değerlendiriliyor ve iki ülke arasında bir pazarlık olup olmadığına dair spekülasyonlara yol açıyor. Sala'nın serbest bırakılması, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ı Florida'daki Mar-a-Lago malikanesinde ziyaret etmesinden kısa bir süre sonra gerçekleşti. Bu ziyaret sırasında Sala'nın durumunun görüşülmüş olması olasılığı, olayın siyasi boyutunu daha da belirginleştiriyor. Olaylar, ABD, İtalya ve İran arasındaki karmaşık ilişkilerin ve uluslararası siyasetin etkilerinin altını çiziyor.